Cơ chế một cửa quốc gia và kết nối Cơ chế một cửa ASEAN

Cơ chế hải quan một cửa quốc gia là hệ thống tích hợp cho phép:

– Các bên tham gia hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu nộp hoặc gửi thông tin và chứng từ chuẩn hóa tới một điểm tiếp nhận duy nhất là cơ quan hải quan.

– Các cơ quan Nhà nước xử lý dữ liệu, thông tin và ra quyết định dựa trên hệ thống các quy trình, thủ tục thống nhất và đồng bộ; ra quyết định và gửi quyết định này tới hệ thống thỏa thuận cung cấp và trao đổi thông tin thống nhất giữa các cơ quan Nhà nước.

– Cơ quan hải quan ra quyết định cuối cùng về việc thông quan, giải phóng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hoặc phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh căn cứ vào các quyết định của các cơ quan Nhà nước có liên quan được hệ thống chuyển tới kịp thời theo quy định về cung cấp dịch vụ công.

Sáng ngày 22/11/2015, Tổng cục Hải quan đã tổ chức lễ công bố triển khai chính thức cơ chế một cửa quốc gia tại các cảng biển quốc tế. Ông Nguyễn Ngọc Túc – Tổng cục tưởng Tổng cục Hải quan cho biết, cơ chế một cửa ASEAN (ASW) và cơ chế một cửa quốc gia (NSW) được xem là bước đi quan trọng của các nước thành viên ASEAN trong cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động XNK, đáp ứng nhu cầu hội nhập, phát triển của từng quốc gia thành viên, cũng như tăng cường sự kết nối, mối quan hệ hợp tác giữa các quốc gia trong khu vực.

Cơ chế một cửa quốc gia là một hệ thống tích hợp gồm cổng thông tin Hải quan một cửa quốc gia, hệ thống thông quan của cơ quan Hải quan, các hệ thống cấp phép của Bộ Công thương, Bộ GTVT và một số Bộ khác. Đến nay, hệ thống công nghệ thông tin của Bộ GTVT phục vụ thí điểm cơ chế một cửa quốc gia MT Gateway (do Hanel-DTT xây dựng) đã hoàn thành phân hệ dịch vụ công trực tuyến cho các thủ tục thuộc phạm vi hàng hải bao gồm 3 thủ tục: nhập cảnh, xuất cảnh và quá cảnh tàu biển kết nối với hệ thống một cửa quốc gia của Tổng cục Hải quan. Các hệ thống dịch vụ công trực tuyến thuộc các lĩnh vực đường bộ, đăng kiểm và đường thủy nội địa sẽ hoàn thành trước tháng 6/2015.

Ngày 25-6, liên Bộ: Tài chính, Công Thương, Giao thông vận tải đã ký ban hành Thông tư liên tịch số 84/2013/TT-BTC-BCT-BGTVT hướng dẫn thực hiện Quyết định 48/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thí điểm thực hiện cơ chế hải quan một cửa quốc gia (NSW), với nhiều nội dung hướng dẫn quan trọng.

18 thủ tục hành chính thực hiện qua NSW

Các thủ tục hành chính áp dụng thí điểm Cơ chế hải quan một cửa quốc gia  gồm: Thủ tục hành chính của Bộ Tài chính theo quy định tại Nghị định số 87/2012/NĐ-CP và Thông tư 196/2012/TT-BTC về thủ tục hải quan điện tử (10 thủ tục). Bộ Công Thương có 5 thủ tục gồm: Thủ tục cấp giấy phép XNK vật liệu nổ công nghiệp; cấp giấy phép NK các chất làm suy giảm tầng ô-zôn; cấp giấy chứng nhận quy trình Kimberley đối với kim cương thô; cấp giấy phép NK tự động mô-tô phân khối lớn; cấp chứng nhận xuất xứ mẫu D.

Bộ Giao thông vận tải có 3 thủ tục theo quy định tại Nghị định 21/2012/NĐ-CP về quản lý cảng biển và luồng hàng hải tại các cảng biển trên địa bàn thành phố Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh là: thủ tục tàu biển Việt Nam và tàu biển nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh cảng biển.

Chứng từ hành chính một cửa

Thông tư này điều chỉnh đối với 2 loại chứng từ điện tử gồm thông tin khai của người khai và kết quả xử lý của các bộ, ngành. Các chứng từ hành chính một cửa gồm: Tờ khai hải quan, quyết định thông quan/giải phóng hàng, hoặc đưa hàng hóa về bảo quản, kết quả xử lý khác của cơ quan Hải quan.

Thông báo tàu đến/rời cảng, quá cảnh; lệnh điều động, giấy phép rời cảng, giấy phép quá cảnh, kết quả xử lý khác của Cảng vụ Hàng hải. Đăng ký NK các chất làm suy giảm tầng ô-zôn, đơn đề nghị cấp giấy phép NK vật liệu nổ công nghiệp, đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận Kimberley, Giấy chứng nhận Kimberley XK đã khai hoàn chỉnh, đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D, mẫu giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D đã được khai hoàn chỉnh; Giấy phép NK các chất làm suy giảm tầng ô-zôn, Giấy phép XK, NK vật liệu nổ công nghiệp, Giấy chứng nhận quy trình Kimberley đối với kim cương thô, Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D, kết quả xử lý khác của các cơ quan cấp phép thuộc Bộ Công Thương.

Thông tư không điều chỉnh với các chứng từ khác thuộc hồ sơ để thực hiện thủ tục hành chính một cửa. Hình thức, nội dung, phương thức thực hiện đối với các chứng từ khác trong hồ sơ để thực hiện các thủ tục hành chính một cửa tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành đối với thủ tục hành chính đó.